vrijdag 6 juli 2012

Expeditie Ameritrash - Proloog

Nederland hoort bij Europa. Dat is duidelijk. Het is dus niet zo gek dat we in Nederland dan ook voornamelijk eurogames spelen. Kort gezegd zijn eurogames bordspellen waarbij er tactisch, zonder dobbelstenen, met gekleurde blokjes, over een al dan niet gezamenlijk speelbord heen en weer geschoven wordt, met als doel om zoveel mogelijk overwinningspunten te verzamelen. Wat die blokjes voorstellen, kan nogal eens verschillen. De ene keer zijn het boomstammen, de andere keer schapen, dan weer ridders of tenslotte zelfs circusbenodigdheden. Het thema kun je wisselen, maar blokjes blijven blokjes.

Uiteraard is dit kort door de bocht. Het is maar even voor uw beeldvorming. Het gaat er om dat deze eurogames zijn bedacht door Europese spellenontwerpers. Vandaar ook de naam eurogames. Een betere naam zou eigenlijk germangames zijn, want van de Europese spellenontwerpers heeft zeker de helft de Duitse nationaliteit. En aangezien wij weer een buurlandje van Duitsland zijn, is het niet zo gek dat we in Nederland dus dan ook voornamelijk eurogames spelen. Toch?

Waarom, vraag ik me af, werd ik dan op 10 jarige leeftijd voor het eerst verliefd op een bordspel genaamd Starquest?

Natuurlijk, het was 1991, jaren voordat de Kolonisten van Catan de wereld zouden veroveren, en de standaard voor de nieuwe generatie eurogames zette, maar toch... Starquest? Starquest is namelijk helemaal geen eurogame. Bij verre na zelfs. Eerder het tegenovergestelde. Wat dan wel? Nou dit: een duidelijk gevalletje ameritrash. Hoewel dit in eerste instantie misschien negatief klinkt (en ook zo bedoeld was) is dit heden ten dage de algemeen geaccepteerde term voor spellen waarin je een held bent, een rol speelt, een miniatuurtje hebt, thematische avonturen beleeft en vooral ook veel met dobbelstenen gooit.

Starquest, ik kreeg het voor mijn verjaardag van mijn ouders, die totaal geen verstand van spelletjes hadden. Maar wat sloegen ze toen onwetend de spijker op de kop. Ik heb 's avonds in mijn bed, uren en uren in het spelregelboekje gelezen. Er zat zelfs een apart scenario-boekje bij! Er werd dan een verhaal verteld, en ik zou in dat verhaal gaan spelen, en dan gaan beslissen wat de uitkomst van het verhaal zou worden. Zou het goed aflopen? Of slecht? Dat hing dus van mij af. En... je kon de slechte spelen. De slechte! Ik weet nog dat ik dat geweldig vond. Ik was de slechte, de overlord, de dungeonmaster, de spelmeester! Maar vooral omdat ik dan veel verschillende miniatuurtjes had, met allerlei verschillende statistiekjes, die allerlei verschillende dingen konden doen, die ik allerlei verschillende dingen kon laten doen...

Ik geloof dat ik nooit scenario 1 heb uitgespeeld. Op de een of andere manier snapten de andere kinderen er niks van, of het duurde te lang, of er was niemand die net zo bezeten was van dit spel als ik, om het mee te spelen... Ik meen me zelfs te herinneren dat ik ooit een parodie op het spel heb gezien of gelezen, waarin het spel uit de doeken werd gedaan als vaag en onbegrijpelijk. Wat misschien ook wel zo was. Toch heb ik het spel in mijn hoofd honderd keer gespeeld. Ik heb tactieken bedacht, space-marine admiraals uitgeschakeld en grootse overwinningen behaald. En daar is het bij gebleven.

Want in de jaren daarna kwam de eurogame op. En ben ik eurogames gaan spelen. Niets mis mee. Goede en vooral ook leuke spellen, die ik nog steeds met veel plezier speel. Maar zo verliefd als ik was op Starquest, ben ik nooit meer op een spel geweest. Nou vooruit, misschien op Agricola dan... in het begin, maar dan toch zeker minder heftig.

Ik wil die liefde terug. Dat ultieme ameritrash gevoel. Ik heb in mijn puberjaren nog eens een zijstapje naar Warhammer gemaakt. Ik ontdekte toen dat ik het fantasy-thema nog geweldiger vond dan het space-thema. Maar het was te duur, en altijd maar dat verrekte schilderen. En ook met Warhammer kwam het tot een echte battle nooit.

Ik wil die liefde terug. En ik wil die liefde spelen. Dus ga ik met dit blog op een zoektocht. Een expeditie. Een ontdekkingstocht naar ander, nieuw, ameritrash. Ik wil ontdekken wat mijn interesse wekte voor Starquest. Ik wil ontdekken op welke spellen ik verliefd zou worden als ik nu, anno 2012, 10 jaar oud zou zijn. En ik neem jullie mee.

1 opmerking:

Maarten zei

Ik ben toch bang dat er geen wezenlijk verschil is tussen ameritrash en een eurogame. Zelfs de aanwezigheid van veel dobbelstenen doet daar niets aan af. Een ameritrash-spel zal nog steeds volgens een bepaalde regelstructuur kleine spelonderdelen met andere kleine spelonderdelen in contact brengen en ze op elkaar laten inwerken: dus in die zin verandert er hoegenaamd niets. Ik heb daarom een gitzwart vermoeden dat het verschil elders ligt, en dat de zoektocht zich uiteindelijk op één ding zal concentreren: fantasie.

Fantasie stelt ons in staat om een eigen draai aan het achtergrondverhaal van een spel te geven; en het spelmateriaal vervolgens te gebruiken als (helaas wat beperkt) Playmobil of Lego om die draai te verwezenlijken dan wel uit te beelden. Vrij snel dringt zich bij mij een vergelijking met regelloos LARPen (in feite geïmproviseerd toneel) op, zij het nog steeds voorzien van een erg-euroesque aandoende serie spelregels. Ameritrash is naar mijn mening dan ook die spellen die de speler vrijer laten in hun eigen invulling van het spelverhaal.

Maar die onderliggende structuur verdwijnt niet, kan een speler zelfs danig parten spelen. Een auteur kan niet alle fantasiepaden voorzien waardoor zo'n pad speltechnisch gezien mogelijk volkomen mislukt en de speler verliest. Het is dan aan de speler om te bepalen of hij de voorkeur geeft aan het 'materiële' aspect van winst of verlies, of het 'immateriële' van de ervaring. Ik val zonder twijfel in de eerste categorie omdat ik het nogal zonde van de tijd vind om met de beperkte middelen van een bordspel plus de bijbehorende regels sterk te gaan fantaseren over alternatieve verhaallijnen die niet levensvatbaar blijken. Dan reserveer ik dergelijke gevoelens liever voor zaken als muziek en lezen, waar ik veel vrijer wordt gelaten in mijn interpretatie.

Maar dat betekent niet dat het niet interessant zal zijn welke spellen bij jou de fantasie weer zullen prikkelen als Starquest dat 20 jaar geleden deed :).